زمینه و هدف : در شرایط حاضر یکی از عمده‌ترین شاخصهای تولید علم در تعیین رتبه‌بندیهای جهانی، تعداد مدارک نمایه شده در پایگاههای اطلاعاتی معتبر می‌باشد. این امر از آن جهت حائز اهمیت است که در جوامع پیشرفته مقوله تولیدات علمی از جمله معیارهای رشد و توسعه یافتگی محسوب می‌گردد. به همین جهت هدف از مطالعه حاضر بررسی مشارکت پژوهشگران ایرانی در فرآیند تولیدات علمی دندانپزشکی ، نمایه شده در پایگاه استنادی علوم طی سالهای 2000 - 2009 میلادی می‌باشد.

  روش بررسی: مطالعه از نوع پیمایشی و با بهره گیری از روشهای کتابسنجی انجام شد. سپس با انجام جستجو و مشاهده مستقیم، وضعیت تولیدات علمی دندانپزشکان ایرانی ، نمایه شده در پایگاه استنادی علوم ( Web of science )مورد بررسی قرار گرفت. برای انجام این امر، فرآیند جستجو جهت دستیابی به داده‌های مورد نیاز با نام کشور ایران و با محدود کردن آن به موضوع دندانپزشکی انجام گردید که حاصل آن دسترسی به داده های مورد نظر بود. در ادامه داده‌ها با نرم افزارExcell سال 2007 مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت و با استفاده از روشهای آمار توصیفی در قالب جداول و نمودارها ارائه گردید.

  یافته‌ها: یافته‌های این پژوهش نشان داد در فاصله سالهای مورد نظر جمعاً 383 مدرک تولید و منتشر شده است. از این تعداد سیصد و پنجاه مورد معادل 4/91% به دندانپزشکان شاغل در ده دانشگاه ایرانی تعلق داشت. از بین این ده دانشگاه رتبه اول را پژوهشگران دانشگاه علوم پزشکی تهران با 8/30% معادل 118 مدرک به خود اختصاص داده‌اند. نکته دیگر اینکه 02/77% معادل 295 مورد از کل تولیدات در قالب مقالات علمی ارائه گردیده. در بررسی وضعیت مشارکت پژوهشگران خارجی با همتایان ایرانی در فرآیند تولید مقالات‌دندانپزشکی، امریکا با 28 مقاله معادل 31/7% در مرتبه اول و بعد از آن استرالیا، انگلستان و فنلاند به ترتیب در مرتبه دوم تا چهارم قرار داشتند. علاوه بر آن نتایج نشان داد که جایگاه پژوهشگران ایرانی در عرصه تولیدات علمی دندانپزشکی در سطح جهانی در رتبه 28 اُم می‌باشد و از بین مجلات، نشریه Journal of Endodontics با انتشار 34 مدرک از مجموع تولیدات علمی ایران در مقایسه با سایر مجلات لاتین در مرتبه اول قرار داشت.

  نتیجه‌گیری: با توجه به نتایج این مطالعه و با عنایت به این مطلب که کلیه تولیدات علمی پژوهشگران دندانپزشک ایرانی در فاصله سالهای مورد نظر به زبان انگلیسی بوده است، می‌توان این گونه نتیجه گیری کرد چنانچه تولیدات علمی به سایر زبانهای مطرح دنیا منتشر شود امکان تبادل اطلاعات با کشورهای بیشتری فراهم می‌گردد، ضمن آنکه دامنه عرضه تولیدات علمی ایرانی جهانی تر خواهد بود. دیگر اینکه نتایج گویای آن است که توزیع فراوانی تولیدات علمی دندانپزشکی در موضوعات و شاخه‌های مرتبط از توازن لازم برخوردار نیست، بنابراین می‌بایست زمینه برای مطالعه در موضوعات و شاخه‌های مرتبط به صورت متوازن فراهم آید.

منبع: مجله دندانپزشکی جامعه اسلامی دندانپزشکان

متن کامل