هدف: آگاهی از خصوصیات مهم کلینیکی، رادیوگرافیک و هیستولوژیک کیستهای ادنتوژنیک و تشخیص افتراقی آنها با یکدیگر و با ضایعات پاتولوژیک دیگر دهان و نیز طرح درمان پیشآگهی آنها حایز اهمیت فراوان بوده و برای دندانپزشکان الزامی است. بنابراین در این مقاله، کیستهای مزبور بر اساس ارتباط کلینیکوپاتولوژیک آنها با یکدیگر، نه الزاماً به ترتیب شیوع، شرح داده میشوند.
شرح مقاله: این مقاله با بررسی کتب مأخذ معتبر و نیز جستجو در مراجع Iran Medex، PubMed، ISI، Google Scholar و Scopus Index Copernicus طی سالهای 2011-1962 با کلید واژههای کیستهای ادنتوژنیک، بالینی، رادیوگرافی، هیستوپاتولوژی، تشخیص افتراقی، درمان و پیشآگهی انجام گردیده و مقالات مرتبط جمعآوری شده است.
یافتهها: کیستهای ادنتوژنیک، ضایعات پاتولوژیک مهم حفره دهان هستند که برخی از آنها شایع میباشند. این کیستها به دو دسته التهابی و رشدی نموی تقسیم میشوند. مهمترین کیستهای التهابی، کیست رادیکولار بوده است که در واقع شایعترین کیست ادنتوژنیک میباشد و به دنبال التهاب پالپ و پری اپیکال دندانها ایجاد میگردد. در مرتبه بعدی، کیست دانتیژور میباشد که خود به دو دسته التهابی و رشدی نموی تقسیم میشوند. در مرتبه سوم، ادنتوژنیک کراتوسیست قرار دارد که به دلیل میزان عود زیاد و پاتوژنز پرولیفراتیو پیدایش آن حایز اهمیت است. بقیه کیستهای ادنتوژنیک، اگرچه شایع نمیباشند، اما به دلیل اهمیت تشخیص افتراقی آنها با کیستهای شایعتر ادنتوژنیک، معرفی میگردند.
نتیجهگیری: آگاهی بیشتر دندانپزشکان در مورد کیستهای ادنتوژنیک منجر به تشخیص و طرح درمان زود هنگام این ضایعات میشود.