سابقه و هدف:اطلاع دقیق از توپوگرافی آپکس دندان و محل تنگه اپیکال جهت انجام درمان کانال ریشه دندان و پیش آگهی طولانی مدت درمان ضروری است. از آن جا که یکی از رایجترین معیارهای تشخیص محل ختم درمان نمای رادیوگرافی میباشد، تعیین محل تنگه اپیکال بر مبنای رادیوگرافی ضروری است. هدف از این مطالعه بررسی فاصله تنگه اپیکالی تا اپکس آناتومیک و رادیوگرافیک در دندانهای خارج شده پرهمولر دوم ماگزیلا به کمک روش شفافسازی بوده، روایی نتایج رادیوگرافی نسبت به هیستولوژی نیز مورد بررسی قرار گرفت.
مواد و روشها:در بررسی تجربی آزمایشگاهی حاضر، 50 دندان پرهمولر دوم دائمی ماگزیلا کشیده شده از بیماران مراجعهکننده به مراکز درمانی شهر تهران انتخاب شدند. پس از پاکسازی وضدعفونی سطح ریشهها و تهیه حفره دسترسی، متیلن بلو 2٪ با استفاده از فشار منفی به داخل کانالها تزریق گردید. سپس پروسه دمینرالیزاسیون و شفافسازی دندانها با استفاده از اسید نیتریک 5٪ و متیل سالیسیلات انجام شد. نمونهها درزیراستریومیکروسکوپ با بزرگنمایی 16 بررسی گردیدند. جهت تعیین فاصله تنگه تا آپکس رادیوگرافی، پس از ثابت کردن یک فایل شماره 10 در محل تنگه اپیکالی در زیر استریومیکروسکوپ وآغشته کردن آپکس دندانها به سیلر، از تمامی نمونهها رادیوگرافی تهیه شد. نتایج بدست آمده از قسمت هیستولوژی با رادیوگرافی مقایسه و روایی (صحت) نتایج رادیوگرافی نسبت به هیستولوژی مورد بررسی قرار گرفت.
یافتهها:در بررسی انجام شده میانگین فاصله تنگه اپیکال تا اپکس آناتومیک و اپکس رادیوگرافیک به ترتیب 9/0 و 05/1 میلیمتر و انحراف معیار به ترتیب 2/0 و 2/0 میلیمتر بدست آمد. حساسیت و ویژگی نتایج رادیوگرافی به ترتیب 8/87% و 8/88% بوده، ارزش اخباری مثبت و منفی آن به ترتیب 93% و 62% محاسبه گردید. نسبت درستنمایی نتایج مثبت و منفی رادیوگرافی به ترتیب 9/7 و 1/0 بدست آمد و در نهایت نسبت نتایج واقعی به کاذب نیز برابر با 6/57 بود که نشاندهنده صحت و روایی قابل قبول نتایج رادیوگرافی در بررسی فاصله تنگه اپیکالی تا اپکس آناتومیک میباشد.
نتیجهگیری:با توجه به تحقیق حاضر، مشخص شد که فاصله تنگه اپیکال تا اپکس آناتومیک و رادیوگرافیک در دندانهای پرهمولر دوم ماگزیلا حدود 1 میلیمتر میباشد و تمام مراحل و درمان ریشه دندان باید به این ناحیه ختم گردد. به این ترتیب صحت نتایج رادیوگرافی و اهمیت آگاهی از دانش آناتومی در دستیابی به درمان مناسب در کلینیک مورد تأیید قرار میگیرد.
منبع: مجله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
ظاهری ماندانا، آهنگری زهره، ممیز مژگان. بررسی فاصله تنگه اپیکالی تا اپکس آناتومیک و رادیوگرافیک در دندانهای خارج شده پره مولر دوم ماگزیلا به کمک روش شفاف سازی. 1. 1390; 2 (2)