سابقه و هدف: به دنبال استعمال دخانیات به صورت passive یا active، اکسیدانها و آنتیاکسیدانهای متعددی تولید میشوند که عوارض متعددی بر سلامتی داشته، سیستم ایمنی فرد را تضعیف میکنند. همچنین، تولید رادیکالهای آزاد در استعمال دخانیات افزایش پیدا میکند. هدفاز این تحقیق، تعیین اثرات passive smoking بر ظرفیت تام آنتیاکسیدان بزاق و سرم موش صحرایی بود.
مواد و روشها: در این مطالعه تجربی، 18 موش صحرایی با محدوده سنی11-7 هفته و وزن 200-160 گرم انتخاب و 9 رأس از آنها روزانه 3 بار و هربار به مدت 8 دقیقه در معرض دود سیگارت قرار گرفتند. حیوانات کنترل (9 رأس) در معرض دود سیگارت واقع نشدند. نمونهگیری سرم و بزاق از حیوانات گروه اکسپوژر و گروه کنترل در روزهای صفر، 15 و 30 پس از تزریق میدازولام (mg/kg 2/0) و پیلکارپین (mg/kg 5/0) انجام شد. کوتینین سرم نمونه ها با کیت الایزا تعیین و ظرفیت تام آنتیاکسیدان (TAC) بزاق و سرم با روش FRAP (ferric reducing acid antioxidant power) اندازهگیری شد. مقادیر TAC در زمانهای مختلف در هر گروه با آزمون آنالیز واریانس مقادیر تکراری و در میان دو گروه با آزمون t از نظر آماری مورد بررسی قرار گرفتند.
یافتهها: در ابتدای مطالعه، تفاوتهای معنیداری میان دو گروه از نظر مقادیر غلظت کوتینین سرم وجود نداشت ولی در روزهای 15 و 30؛ غلظت کوتینین در نمونههای گروه exposure به میزان آشکاری افزایش یافته بود. علاوه بر این، در روزهای صفر و 30، تفاوت معنیداری بین حیوانات دو گروه passive smoker و non-smoker از نظر مقادیر TAC سرم وجود نداشت ولی در روز 15مقادیرTACدر نمونههای گروه exposure به صورت معنیداری افزایش یافته بود. همچنین، مقادیرTAC در گروه passive smoker نسبت به گروه non smoker در روزهای صفر و 15 به صورت معنیداری بیشتر بود ولی در روز 30ام، تفاوت دو گروه از نظر آماری معنیدار نبود.
نتیجهگیری: براین اساس تغییرات ظرفیت تام آنتیاکسیدان بزاق و سرم حیوانات به دنبال قرار گرفتن در معرض دود سیگار توسط سیستم ایمنی حیوان تعدیل شده بود؛ هرچند همچنان به بررسیهای بیشتر در این زمینه نیاز است
منبع: مجله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی