مقدمه:به دنبال ابتلاء به بیماری‌های کلیوی، تغییراتی از نظر میزان جریان، pH و ترکیبات بیوشیمیایی بزاق روی می‌دهد؛ از این رو، می‌توان با تعیین این ترکیبات در بزاق، از آن برای تشخیص بیماری، کنترل و ارائه درمان‌های احتمالی استفاده کرد. تحقیق حاضر با هدف تعیین ترکیبات بیوشیمیایی بزاق در بیماران دیالیزی مراجعه کننده به بخش دیالیز بیمارستان امام خمینی (ره) انجام شد.

 مواد و روش‌ها:در این تحقیق توصیفی-مقطعی، 64 بیمار دیالیزی و 67 فرد سالم انتخاب و نمونه‌های بزاق آنها با روشSpiting به دست آمد. میزان جریان بزاق با پیپت و فاکتورهای بیوشیمیایی بزاق شامل مقادیر کراتینین، کلسیم، منیزیم، اوره و آلفا-آمیلاز (amylase-α) با کیت‌های سرمی و دستگاه اتوآنالیزور تعیین و pH نمونه‌ها با دستگاه pH meter اتوماتیک اندازه‌گیری شد. میزان ترکیبات بیوشیمیایی بزاق هم در دو گروه با آزمون t-Student مقایسه گردید.

 یافته‌ها:میانگین و انحراف معیار جریان بزاق در افراد دیالیزی (ml/min22/0±34/0) به صورت معنی‌داری کمتر از نمونه‌های سالم (ml/min29/0±57/0) بود(001/0P<). میزان pH بزاق در بیماران دیالیزی نسبت به افراد شاهد، (72/0±87/7 در برابر 4/0±99/6: 001/0P<)؛ میزان اوره (mg/dl 8/40±4/134 در برابر mg/dl 1/15±8/40: 001/0P<)؛ کریتینین (mg/dl9/0±1/1 در برابر mg/dl1/0±4/0: 001/0P<) و میزان شاخص آلفا-آمیلاز بزاق (mg/dl4/788±4/1107 در برابر mg/dl0/437±3/568: 001/0 (P<در بیماران دیالیزی بیشتر از افراد شاهد برآورد گردید. میزان کلسیم در گروه سالم بیشتر از گروه دیالیز بود. (mg/dl8/2±8/2 در برابر mg/dl0/2±6/3: 05/0P<) با این حال، تفاوت معنی‌داری بین دو گروه از نظر میزان منیزیم بزاق دیده نشد. میانگین و انحراف معیار سن در افراد دیالیزی (4/15±2/63) به صورت معنی‌داری بیشتر از نمونه‌های سالم (3/15±2/48) بود(001/0P<). دو گروه از نظر جنس و وزن همسان سازی شدند.

  نتیجه‌گیری:با توجه به تغییرات آشکار فاکتورهای بیوشیمیایی بزاق در بیماران دیالیزی مراحل نهایی ‌می‌توان از بزاق به عنوان یک مایع تشخیصی غیرتهاجمی برای مانیتورینگ بیماری‌های کلیوی استفاده کرد.

  منبع: مجله دانشکده دندانپزشکی مشهد

  متن کامل