دانشکده دندان پزشکی در دانشگاه تهران محل گفت و گو با سه عوض جامعه اسلامی دندان پزشکان شد. دکتر کاظم آشفته یزدی ، خانم دکتر فرشته بقایی نائینی و آقای دکتر محمد صادق احمد آخوندی سه عضو جامعه اسلامی هستند که در رابطه با سوالاتی در خصوص این تشکل پاسخ دادند. این گفت و گو حاصل یک نشست 4 نفره است، مصاحبه کننده و سه عضو جامعه اسلامی دندان پزشکان.   در ابتدای انقلاب چه ضرورتی سبب شد تا جامعه اسلامی دندانپزشکان شکل بگیرد؟   دکتر آشفته: با پیروزی انقلاب اسلامی بیشتر افراد و گروه ها تمایل داشتند که فعالیت‌های جمعی انجام دهند، خصوصا اینکه تا قبل از انقلاب و در رژیم شاه فعالیت گروهی که شائبه سیاسی و مذهبی داشت ممنوع بود و نمی‌توانستند علنا فعالیت کنند، اما با پیروزی انقلاب تقریبا این مسیر برای همه باز شد. همه اصناف‌ و اقشار فعالیت های خود را آغاز کردند و در نتیجه انجمن‌های اسلامی توسط دانشجویان تشکیل شد. از سوی دیگر ضرورت کشور و زمان نیز برای شکل گیری چنین تشکل ها و گروه هایی مناسب بود. افرادی که قبلا به نوعی دیگر با هم در ارتباط بودند و یا فعالیت‌های مذهبی و سیاسی در دانشگاه‌ها داشتند پس از پیروزی انقلاب جمع شدند و انجمن های اسلامی مانند جامعه اسلامی دندانپزشکی را تشکیل دادند. ضرورت چنین حرکتی تا حدودی ضرورت زمانی بود، به خصوص افرادی که قبل از انقلاب در این گونه فعالیت‌ها بودند، احساسشان این بود که پس از پیروزی انقلاب، تثبیت سیستم تحقیق و اهدافی که شعارش داده شده بود،مسیر طولانی و سختی خواهد داشت.   یعنی همان شور انقلابی که همه جامعه را گرفته بود جوانان دندانپزشک را نیز در برگرفت و منجر به تشکیل این جامعه شد؟   دکتر آشفته: بله حداقل بخشی از آنها را در برگرفت. بعد زمان جنگ بود و کشور نیاز به نیروهای علمی داشت تا بتوانند از پس مشکلات بر آیند. عملا خیلی از افرادی که وارد این عرصه شده بودند احساس می‌کردند که باید به یک طریقی حضور مفید خود را نشان دهند و از این جهت فکر می‌کنم خیلی هم موثر توانستند عمل کنند، کما اینکه یکی از این فعالیت‌‌های مهم جامعه اسلامی دندانپزشکان این بود که خدمات مفیدی را در جبهه‌ها انجام دادند. احساس این بود که در آن شرایط تشکل‌های موجود دندانپزشکی کشور پاسخگوی این نیاز هستند .   دکتر آخوندی: جامعه اسلامی یا بهتر بگوییم دانشجویان عضو در انجمن های اسلامی و به طور اخص جامعه اسلامی دندان پزشکان تحت تاثیر تغییر و تحولاتی که کل کشور را دربر گرفته بود قرار گرفتند. اهدافی که الان هم مد نظر است و در انقلاب هم مطرح شده بود سر لوحه کار جوانانی بود که در انقلاب نقش داشتند و در انجمن ها فعالیت می کردند.   اما در همان زمان انجمن های صنفی چون انجمن دندان پزشکان ایران حضور داشتند می توانستند دندان پزشکان و دانشجویان را تحت پوشش خود قرار دهند پس چه ضرورتی احساس شد تا انجمن های اسلامی در کنار انجمن های صنفی بوجود آید؟   دکتر آشفته: این می‌تواند در راستای همان سوالی باشد که چرا از ابتدا جامعه اسلامی دندان پزشکان تشکیل شد. به هر حال توقع بخشی از دندانپزشکان با توجه به ماهیت صنفی این انجمن ها محقق نمی شد اما نکته قابل توجه و مورد تاکید این است که در حال حاضر هیچگونه اصطکاک و اختلافی با تشکل های صنفی که از گذشته فعالیت می کردند وجود ندارد و وجود هر دو در کنار هم ضروری است . جامعه اسلامی دندان پزشکان نیز در بدو امر یک تشکل علمی – صنفی است که فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی را نیز انجام می دهد، ضرورت های جامعه نیز ایجاب می کند که این گونه فعالیت ها در محیط اجتماعی صورت بگیرد. تشکیل چنین جمعی می تواند بخشی از خواسته‌های دندانپزشکان را پوشش دهد.   فرمودید که جامعه اسلامی دندان پزشکان، بخش خاصی از جامعه دندانپزشکان را پوشش داده.جامعه دندانپزشکان ایران یک تشکل قدیمی و صنفی است که می تواند نیازهای کل جامعه دندان پزشکان را پوشش بدهد اما جامعه اسلامی دندانپزشکان یک تشکل اسلامی هست. چرا باید چنین تشکلی به موازات یک انجمن صنفی تشکیل شود؟   دکتر آشفته: نمی توان از یک انجمن صرفا علمی و صنفی که در ارتباط با لیزر تشکیل شده توقع داشت که فعالیت‌های سیاسی – اجتماعی انجام دهد. درواقع یک انجمن صرفا صنفی نباید در این امور دخالت بکند چراکه هدف از تشکیل آن تشکل فعالیت علمی و صنفی است. عملا جامعه دندانپزشکی به عنوان انجمن دندانپزشکی ایران در غالب یک سندیکا خانه همه پزشکان محسوب می‌شود، حالا چه می‌خواهد عضو جامعه اسلامی باشند و چه نباشند چراکه برای پیگیری خواسته‌های صنفی و عمومی‌ خود در این انجمن هستند . اما بخشی از آن افراد ممکن است علاقه‌مند به فعالیت‌های مذهبی، سیاسی و اجتماعی باشند که در این صورت جامعه اسلامی می تواند بستر چنین فعالیتی را فراهم کند، یعنی از یک زاویه این دو انجمن می توانند مکمل هم باشند. بخشی از خدماتی که باید به دندانپزشکان کشور ارایه شود که صرفا علمی و صنفی است را انجمن صنفی می‌دهد و در بخش دیگر می‌توانند در جامعه اسلامی فعالیت سیاسی و اجتماعی داشته باشند. برای مثال فرض کنید مشکلات اجرایی که از نظر اداره سیستم اداره دانشکده‌های دندانپزشکی، دوره‌های تخصصی، مواردی که به عنوان سیاست کلی در وزارت – بهداشت و درمان وجود دارد باید مورد توجه قرار گیرد، مطمئنا جامعه‌ای که صرفا کارهای صنفی و علمی می‌کند نمی‌تواند وارد وادی انتقادی شود و متصدیان امر را زیر سوال ببرد یا حداقل مجبور است محافظه کارانه برخورد بکند خصوصا اینکه برای برگزاری کنگره‌ها و برنامه های مشترکش باید همکاری هایی داشته باشد. اما درمقابل عملا جامعه اسلامی دندان پزشکان می تواند چنین کاری را بر عهده بگیرد و در این راستا فعالیت کند. اکنون ما بخشی از خواسته‌های دندانپزشکان را می‌توانیم پوشش دهیم که ممکن است در انجمن دندانپزشکی ایران با توجه به مقررات و اساسنامه‌ نتوانند پوشش دهند. اکنون هم علت ادامه فعالیت در واقع می‌تواند این باشد از این رو انجمن دندان پزشکی به عنوان سندیکای صنفی و جامعه اسلامی دندانپزشکی به عنوان یک تشکل که فعالیت‌های سیاسی و اجتماعی هم انجام می دهد با یکدیگر همکاری دارند و همدیگر را مورد حمایت قرار می دهند.   در همه جای دنیا افراد اگر بخواهند فعالیت سیاسی داشته باشند عضو احزاب می‌شوند یعنی شاید کمتر جایی در دنیا داشته باشیم که به طور مثال دندانپزشکان تشکل سیاسی مستقل خود را داشته باشند، در همان سال های نخست انقلاب چرا این ضرورت احساس نشد که دندان پزشکان فعال سیاسی وارد احزاب شوند و آنجا فعالیت‌ سیاسی‌ خود را دنبال کنند؟   فکر می‌کنم این بحث صد درصد درست است منتها واقعیات جامعه ما یک مقدار فرق می‌کند. کلا در ایران (این را به عنوان حسن یا عیب نمی‌گویم این مشکلی است که وجود دارد و حتما باید حل و فصل شود) نظر خوشایندی نسبت به احزاب با توجه به سوابق موجود در جامعه وجود ندارد و جریان هایی هم به آن دامن می زنند. به همین دلیل هر تشکلی که پس از انقلاب در کشور تشکیل شد یک جمله معین دارد که می‌گوید ما به هیچ حزب، گروه و سازمانی وابستگی نداریم و این به عنوان یک ارزش است در صورتی که این ها اکنون دیگر به صورت ارزش دیده نمی‌شود. این یک مقدار برمی‌گردد به سیستم تاریخی کشور ما، علاوه بر آن در ابتدای انقلاب حزبی به این شکل تشکیل نشده بود و بیشتر گروههایی بودند که در انقلاب فعالیت می کردند و انقلاب را به پیروزی رساندند. مشکل دیگری که وجود دارد این است که دقیقا ما یاد نگرفته بودیم که کار جمعی انجام دهیم. این حتی در ورزش هم خود را نشان داده است . هر جا ورزش انفرادی بوده ما موفق تر بوده و مدال آورده ایم و هر جا جمعی بوده کمرنگ تر عمل کرده ایم. این امر خود را درهمه جا و حتی در جامعه دندانپزشکی نشان داد. ممکن است اگر ما بخواهیم دوباره چنین تشکلی را سازمان دهی کنیم به چنین موضوعاتی بهای بیشتری دهیم ولی مساله این است که با همین ظرفیت موجود در کشور باید کار می‌کردیم. در مملکت ما ظرفیتی به نام حزب وجود نداشت از طرف دیگر انجمن‌های علمی و صنفی که در دنیا وجود دارند حق دارند که در امور سیاسی هم دخالت کنند. در کشور ما به هر دلیل درست یا غلطی می‌گویند اگر می‌خواهید کار علمی کنید حق ندارید وارد بحث های سیاسی شوید و بگویید این برنامه دولت غلط است و فقط باید کار صنفی و علمی را انجام دهید در حالیکه بسیاری از ممالک دنیا پزشکان و اصناف گوناگون حق دارند منتقد دولت و سیاست باشند. از این رو است که جامعه اسلامی را حفظ می کنیم تا در کنار پرداختن به امور صنفی و علمی در امور سیاست نیز بتواند تاثیر گذار باشد. قبل از انقلاب هم انجمن اسلامی مهندسان و پزشکان بود. در واقع این انجمن ها خلاء نبود احزاب را پر کردند،نظام شاهنشاهی اجازه نمی‌داد که حزب های واقعی تشکیل شوند و از این رو انجمن های مذکور تشکیل شد.البته هدف از تشکیل جامعه اسلامی دندانپزشکان سیاسی نبود و سیاست یکی از زمینه‌های کاری بود. در واقع خیلی از مقولات صنفی هستند که می‌توانند در زمینه های اجتماعی و فرهنگی جای داشته باشند، به طور مثال آن زمان بحث جنگ بود،همین دندانپزشکان عضو در جامعه اسلامی دندان پزشکان در جبهه ها حضور پیدا کردند و کمک کردند. پس یکسری بحث‌های خدماتی است، یک سری بحث‌های فرهنگی و اجتماعی و یک سری هم بحث‌های سیاسی است و مجموعه اینها است که یک رسالت را تشکیل می‌دهد یا همان زمان کلامی از حضرت امام پخش می‌شد که همه ایران باید انجمن اسلامی باشد منظور این است که تشکل‌ها باید شکل بگیرد و فعال باشند و حرکت بکنند. نمی توانیم بگوییم چون احزاب هستند دیگر چه ضرورتی دارد که انجمن های اسلامی و گروه های صنفی باشند به هر حال گروه‌ها و تشکل های صنفی نیز می خواهند که برای خود فعالیت داشته باشند. در مجموعه بعد از فارغ‌التحصیلی ممکن است سلیقه‌های سیاسی در حزبی تامین شود اما همه سلیقه‌های من به عنوان یک دندانپزشک فارغ‌التحصیل از دانشگاه قطعا تامین نخواهد شد و همین امر ‌طلب می کند تا در یک جمعی که با هم هم‌فکرتر هستیم و می توانیم یکسری فعالیت های مشترک را انجام دهیم حضور یابیم. اکنون انجمن نویسندگان و انجمن هنرمندان را داریم و انجمن‌های مختلفی داریم که شکل می‌گیرد و مجموع اینکه بگوییم اهداف سیاسی‌شان را در احزاب دنبال بکنند الزاما این‌گونه نیست. ممکن است سلیقه من با حزب خاصی نزدیک باشد اما به عنوان یک دندانپزشک در یک مجموعه‌ای اگر بخواهم در جهت مسیر تفکری خودم از جهت اعتقادی و سیاسی گام بردارم نیاز به این دارم که یکسری همفکر با خودم در همین قشر دندانپزشک داشته باشم. در واقع ما در این مجموعه فقط کار سیاسی نمی‌کنیم، شاید کار سیاسی یکی از کوچک‌ترین کارهایی باشد که داریم انجام می‌دهیم. ما اکنون مجله علمی داریم. برگزاری جشنواره علمی- پژوهشی داریم، قبلا نمایشگاه خودکفایی تشکیل می دادیم (بعد از پیروزی انقلاب به خاطر ضرورت‌هایی که کشور با آن سر و کار داشت) بحث حضور در خدمات جبهه‌ها بود که آن موقع به عنوان دندانپزشک نیازها را تامین می‌کردیم بعدها تبدیل شد به اینکه یک کلینیک تخصصی خیریه راه اندازی کنیم که خدمات ارایه می‌دهد، این جنبه‌های مختلفی است که وجود دارد و یکسری فعالیت‌های فرهنگی که یک جنبه‌اش انتشار یک مجله علمی و فرهنگی است. بنابراین اینها ضرورت‌هایی است که می‌طلبد به اینکه این تشکل شکل بگیرد و طبیعتا مستقل از انجمن یا سندیکای آن رشته می‌تواند باشد .   پیشوند این تشکل جامعه اسلامی است، طبیعتا آن موقع هم اکثر تشکل‌های سیاسی اگر می‌خواستند مجوز بگیرند باید یک پیشوند اسلامی داشتند. درست است که اکثرا بچه‌های فعال طیف به قول آن زمان بچه مسلمان ها را تشکیل می دادند اما به هر حال در فضای سیاسی ایران گروه‌های چپ هم بودند، آیا انجمن آن موقع تلاشی کرد که در بدو تشکیلش تفکرات دیگر را هم از جامعه دندانپزشکی جذب خود بکند یا مثل خیلی از تشکل‌های اسلامی که آن موقع شکل گرفت بیشتر حالت تدافعی داشت و درگیر همان برخوردهای حذفی با بقیه اندیشه‌های دیگر در محیط دانشگاه شد؟   دکتر آشفته: در جامعه اسلامی دندانپزشکی این موهبت نصیب کسانی که از هیات موسس بودند شد تا توانایی این را داشته باشند که بتوانند یکدیگر را تحمل کنند . جالب است انسان هایی که ممکن بود در احزاب یا گروه‌های دیگر کاملا مقابل هم باشند در جامعه اسلامی با هم یک جا ‌نشستند و برای اهداف پیش رو برنامه‌ریزی کردند چرا که بیشتر مشترکات در نظر گرفته می شد. به طور مثال امر خودکفایی کشور نیاز به تجهیزات، لوازم و ابزار خاص پزشکی دارد خب چنین عملی نمی تواند از طرف کسی نفی شود و همه بر سر آن توافق دارند. این را وقتی به عنوان یکی از کارها در نظر می‌گرفتیم عملا همه‌ را برای مشارکت جذب می‌کرد و کمتر روی موارد اختلاف می ایستادیم. نکته‌ای که وجود دارد این است که از نظر زمانی این امکان وجود ندارد که بتوان عقربه‌های زمان را عقب کشید و از نو شروع کرد. استنباط شخصی من این است که در واقع ما یکسری مشکلات تاریخی از نظر ذهنی داریم همان طوری که راجع به شخصیت‌ها این مشکل را داریم که همه چیز را یا سفید می‌بینیم یا سیاه، حالا تجربه به ما ثابت کرده که آدم‌ها خاکستری هستند. خاکستری‌شان ممکن است پررنگ یا کم رنگ باشد و حتما حسن‌هایی هم دارند. عملکرد‌ها مهم در این ارتباط دقیقا همین است. یعنی شما در طول زمان که نگاه می‌کنید مطمئنا اگر با این آگاهی می‌خواستیم آن کارها را انجام دهیم ممکن بود کارهای دیگری را انجام دهیم اما زمان به عقب برنمی‌گردد.   دکتر آخوندی: از طرفی دیگر با نگاه به اصناف مختلف متوجه می شوید وابستگی‌هایی از نظر ابزار، تخصص، لوازم و .. به خارج از کشور وجود دارد اما در دندانپزشکی بیشتر از همه رشته ها، وسایل و ابزار و لوازم در کشور ساخته شده است. بیشتر انرژی جامعه اسلامی در این زمینه مانند برخوردهایش، نامه‌نگاری‌‌هایش و درگیری‌اش با مقامات دولتی در همه دوره‌ها بر‌سر این بود که می‌توانیم کالای مورد نیاز رشته دندان پزشکی را در داخل کشور بسازیم در صورتی‌که خود جامعه اسلامی نه شرکتی در ارتباط با ساخت اینها داشت و نه منافع فردی از نظر مادی داشت ولی آنجا به نوعی خانه صنعت‌گران بود. بدیهی است که همه آدم‌ها حتی در زندگی روزمره‌شان هم وقتی به عقب برمی‌گردند با توجه به اطلاعاتی که به دست آورده اند و با توجه به همه آن چیزی که دیده اند تجدیدنظر می کنند و ممکن است شکل کار و نوع آن‌ عوض شود. فکر می‌کنم اگر بخواهیم به جامعه اسلامی نگاه کنیم می توان نکات مثبت و منفی بسیاری را یافت که هر کدام به شرایط زمانی خود بر می گردد. مثلا ممکن است به یک رهبر سیاسی در هزار سال پیش بگویید دادگر مفهوم دادگری آن زمان با دموکراسی‌های موجود قابل مقایسه نیست و هر کدام را باید در مقطع تاریخی‌ خود در نظر گرفت. فکر می‌کنم که بخشی از انرژی دندانپزشکان ظرف اصطکاکی شد که بین طرز تفکر و فعالیت‌های جامعه اسلامی دندانپزشکی با انجمن دندانپزشکان وجود داشت که اگر دوباره این فرصت پیش آید مسلما نباید برای آن انرژی گذاشت و باید فضای همدلی و همکاری را ییشتر کرد، بدیهی است ما از تاریخی که به این دیدگاه رسیدیم تا آنجا که امکان داشته سعی کردیم مکمل هم باشیم و نواقص یکدیگر را رفع کنیم. بخش دیگری از عملکردی که ما داشتیم این بود که عیب و اشکالی را که در سیستم حکومتی می‌دیدیم با توجه به شرایط و اوضاع کشور نقد کنیم و تذکر دهیم. شاید هیچ‌کدام از جریان‌های که ادعای نقد نظام را می‌کردند به اندازه افرادی که در جامعه اسلامی بودند در برخوردهای خصوصی با مسوولان آنان را نقد نکرده باشند. حالا به اشکال مختلف خصوصی و غیرخصوصی کهاین می تواند بخشی از اعمال مثبت‌مان باشد. ما در زمان جنگ آنچه از دستمان برمی‌آمد برای کمک به کسانی که می‌جنگیدند و از مرزهای‌ کشور و ناموس کشور دفاع می کردند انجام دادیم. این جزو اعمالی است که همیشه از آن دفاع می کنیم چرا که به کسانی که داشتند برای این مملکت می‌جنگیدند تا جایی که از دستمان برمی‌آمد کمک مادی و تجهیزاتی و خدماتی از نظر دندانپزشکی می‌کردیم. این جزو کارهایی بوده که هنوز و با توجه اینکه 30سال گذشته به آن افتخار می کنیم. متاسفانه یکسری از برنامه‌ریزی‌ها نیز که برای خودکفایی کشور بود در جهت عکس قرار گرفت و کمک در جهت واردات شد اما هنوز در نمایشگاه‌ها می‌بینید که تجهیزات دندانپزشکی، ساخت کشور و با کیفیت بسیار خوب عرضه شده است و همه صنعت‌گران هنوز یاد روزهای طلایی را می‌کنند که جامعه اسلامی در این قضیه فعال بوده و هم چنین از آن طرف جامعه اسلامی دندان پزشکان به نام یک شهید جشنواره‌ای را سال‌ها است که برگزار کرده و با همه توان مالی‌ پای آن ایستاده‌ است که این جشنواره را ادامه دهد و از پژوهشگران حمایت کند. تمامی این فعالیت ها از جنسی است که اگر یک‌بار دیگر خدا این فرصت را بدهد که از اول شروع کنیم حتما باز هم در همین زمینه‌ها فعالیت خواهیم کرد حالا در این میان اگر ذره‌بین بگذارید که چه قسمت‌هایی را جامعه اسلامی دقیقا مقصر بوده احتیاج به بحث و بررسی یک به یک دارد. ممکن است کوتاهی از طرف مقابل هم باشد برای جذب نیروها، کوتاهی از این طرف هم باشد به خاطر اینکه نمی‌توانستیم عقاید یکدیگر را درک یا جذب‌شان کنیم. اما در هر صورت نتیجه کار تلف شدن انرژی ها بود.   خانم دکتر بقایی: البته این بحث که مطرح شد از باب نقاط قوت و ضعف و نگاه دوباره به گذشته بسیار خوب است. ممکن است که اگر اکنون بتوانیم به عقب برگردیم به ‌گونه دیگر به آن نگاه کنیم اما من نمی‌توانم این نکته مثبت را نادیده بگیرم که افرادی که این سال‌ها در جامعه ی اسلامی دندان پزشکان فعال بودند افراد تند ورادیکال نبودند، یعنی این افراد در همان مقاطعی هم که یک سری اصطکاک‌ها وجود داشت با تیپ‌های مختلف ارتباط‌های خوبی داشتند. این افراد کسانی نبودند که با افرادی که از نظر فکری اختلاف داشتند برخورد وحشتناک انجام دهند اما در عین حال یک‌سری از رفتارها و اتفاقات قابل بازنگری است و اگر این روش‌ها و ‌دیدگا‌ه‌ها نبود به نظر من شیوه حرکت‌مان فرق می‌کرد. یعنی شیوه حرکت به سمتی می رفت که روز‌به‌روز اختلافات صنف و این گروه بیشتر می‌شد. در حالی‌که الان دقیقا ما با عکس این مساله روبه‌رو هستیم. اکنون بین انجمن و جامعه در طول این سال‌ها همکاری متقابل بوده که روزبه‌روز نیز این ارتباط بهتر شده و راحت‌تر با هم کار می‌کنند.   من دقیقا همین سوال را می‌خواستم بپرسم ، از همان سال‌ها اکثر انجمن‌های اسلامی که تشکیل شد اساس کارشان خصوصا در دهه 60 تندروی‌ بود، تسویه حساب‌ها و حذف کردن اساتید که از نظر فکری یا ظاهری تناسبی نداشتند با آن خط فکر مذهبی که قالب شده بود. جامعه اسلامی چقدر متاثر از این تفکرات بود و آیا اصلا این تندروی‌ها صورت گرفت در دهه اول انقلاب یا نه از اول یک خط مشی معتدل را دنبال می کرد؟   دکتر آشفته: یکی از معضلات جامعه ما این است که وقتی می‌خواهیم به مشکلات نگاه کنیم دنبال مقصر می گردیم و همیشه هم می گوییم ما اشتباه نکردیم پس باید دنبال جایی بگردیم که بگوییم آن همه اشتباه را مرتکب شده وقتی هم که می‌خواهیم اصلاح بشویم دنبال یک قهرمان می‌گردیم که همه کارهایمان را اصلاح کند در صورتی‌که وقتی اشکالی در سطح وسیع پیش می‌آید معلوم است عوامل متعددی در این قضیه دخیل بوده و اثرگذاری کرده اند، که جزء‌به‌جزء آنها قابل بررسی است. مطمئنا عوامل مختلفی دخالت داشته اند که یک وضعیت خوب یا بد پیش بیاید. مثلا جامعه اسلامی دندانپزشکی اصولا در دانشگاه‌ها به‌طور مشخص فعالیت نداشته و خارج از دانشگاه فعالیت کرده است. حالا افرادی از یک جامعه اسلامی در دانشکده دندانپزشکی ممکن است خوب یا بدعمل کرده باشند. انجمن های اسلامی در تمامی شهرها و دانشگاه های کشور وجود دارند و نمایندگانشان جامعه‌ اسلامی دندان پزشکان را تشکیل می دهند. هر دانشگاهی مطمئنا مسوول رفتار و کردار خود است و نمی توان ایراد یک دانشگاه را برای کل مجموعه نوشت. یکی از علل سوءتفاهم ها این است که در بسیاری از موارد اعضای جامعه اسلامی دندانپزشکی و مدیریت دانشگاه ها را هنگام قضاوت یکی می گیرند در حالیکه همین مدیریت‌ دانشکده دندانپزشکی در جاهایی مورد نقد ما بوده است و در مواردی در شورای مرکزی از تصمیماتشان دفاع کرده ایم و در مواردی نیز تصمیمات مدیریتی را رد کرده ایم. جامعه اسلامی مطمئنا در اتفاقات مثبتی که در دانشکده‌های دندانپزشکی پیش آمده عامل مستقیم نیست همان‌طور که در عوامل منفی پیش آمده نیز عامل مستقیم نیست. اما یک نکته را به طور کلی خدمتتان عرض کنم که کمترین سهم در خصوص تعداد کارهای اشتباهی که در سطح دانشگاه ها به نام انقلاب فرهنگی و غیره در سیستم آموزش کشور انجام شد از آن دانشگاه دندانپزشکی است. البته نمی خواهم بگویم تمامی کارهای جامعه خوب بود و ظلمی به کسی نشده که مطمئنا ظلم هایی شده و بی عدالت هایی صورت گرفته اما به نسبت آن سال ها کمترین خطا را جامعه اسلامی دندان پزشکان داشت. به دلیل بسیاری از تسویه‌هایی که انجام شد بعضی از رشته ها فلج شدند در حالیکه این حالت در دندان پزشکی نبوده و به همین علت شما می‌بینید بلافاصله پس از پیروزی انقلاب در سال‌های نخست رشته‌های تخصصی جان می‌گیرد. به هر حال کارهای اشتباه و درستی انجام شده که مسوولانی که آن زمان در سمتی بودند باید نسبت به کارهای مثبت افتخار کرده و از کارهای نادرست توبه کنند. به این نکته هم باید توجه کرد که ما عادت داریم در مواردی به یکباره سیستم تاریخی کشورمان به فراموشی بسپاریم، در وضعیت جنگی حتی مترقی‌ترین جوامع نیز از نظر دموکراسی بسیاری از آزادی‌های شهری و شهروندی را به حالت تعلیق در می‌آید. به طور مثال در جنگ جهانی دوم روزنامه تایمز لندن در مهد دموکراسی ابتدا صبح اول وقت به ستاد مشترک ارتش جهت بررسی می رفت و بعد چاپ می شد. در کشورما نیز پیروزی انقلاب مصادف شد با شروع جنگ تحمیلی ، یعنی بلافاصله قبل از اینکه سیستم بتواند خود را ساماندهی بکند، جنگ پیش می آید و کشور در شرایط ویژه قرار می گیرد.در این باره قضاوت صحیحی هم صورت نگرفته و باید در فضایی آرام به دور از تمام تنش ها و برچسب زنی ها چنین مسائلی مورد بررسی قرار بگیرد.   خانم دکتر بقایی: به هر صورت اگر آدم از دیدگاه خود بخواهد به مسائل نگاه کند معمولا یک طرفه به قاضی خواهد رفت خصوصا که ممکن است ذهنیت‌هایی به دلیل شرایط زمانی و مکانی برای افراد ایجاد شود، درحالیکه زمانیکه به عقب برمی‌گردیم یا یک مقدار زمان می‌گذرد و فضا مساعد می‌شود متوجه می شویم که بعضا قضاوت ها و بعضی ازرفتارها اشتباه بوده است. شرایط مقطعی و شرایط آن زمان و محدودیت‌هایی که در کل نظام به خاطر دوران جنگ بوجود آمده بود سبب شد تا عده ایی گمان برند که جامعه اسلامی دندان پزشکان می خواهد فضا را دردست خود بگیرد، محدودیت ایجاد کند و بعضا برخوردهای قهری می کند و چون در آن زمان امکان گفت و گو و صحبت هم نبود این ذهنیت در بعضی از افراد قوی تر می شد. جامعه اسلامی هیچ تقابلی با جامعه پزشکی کشور نداشت منتهی به واسطه سنخیت‌های فکری و انگیزه‌هایی که وجود داشت جامعه اسلامی دندانپزشکان تشکیل شد. بالاخره انقلابی شده بود، و سیستم سیاسی جدیدی تاسیس شد، عده ایی که در کنار یکدیگر احساس نزدیکی بیشتر می‌کردند و احساس می کردند که با این شرایط جدید سنخیت بیشتری دارند این جمع را تشکیل دادند. یک عده هم این احساس نزدیکی را نمی‌کردند واز این رو حضور هم پیدا نکرند، این احساسی که بنده در این گروه نیستم و فکر می‌کنم که آنها برای این تشکیل شدند که ما را از عرصه به در بکنند یا تقابلی داشته باشند بالاخره ذهن بعضی‌ها را به خود مشغول می‌کند منتهی گذشت زمان و تغییر شرایط خودبه‌خود این جهت را نشان داد که اعضای جامعه اسلامی دندانپزشکان با کسی مشکل ندارند و اتفاقا بیشترین نزدیکی را با سندیکا پیدا کردند. بنابراین می‌خواهم عرض کنم که خیلی وقت‌ها شرایط زمانی و مکانی باعث می‌شود که تفکرات یا فرصت گفت‌وگو و مذاکره و با هم نشستن پیش نیاید و این احساس بوجود آید که من این طرف هستم و کس دیگر آنطرف هست.   دهه روحیات انقلابی تمام می شود، شرایط سیاسی جامعه تغییر می‌کند و جنگ تمام می‌شود و مباحث جدیدی پیش می‌آید. از آن موقع در جامعه چه تغییراتی ایجاد شد و بیشتر از نظر سیاسی چه خطی را در پیش می‌گیرد؟   دکتر آشفته: جامعه اسلامی دندانپزشکی از روز نخست که تشکیل شد به این توافق جمعی رسید که مدیحه سرا نباشد و انتقادات را بیان کند. در زمان جنگ صرفا در جلسات خصوصی این انتقادها صورت می گرفت یعنی با ملاقاتی که با وزرا داشتیم اگر احساس می کردیم مسوولی را که بر سر پستی گذاشته اند کارایی لازم را ندارد و در واقع به نفع منافع کشور عمل نمی‌کند در جلسات خصوصی می گفتیم. خاطرم هست که وقتی ما از مسوولان وقت می‌گرفتیم، آنان عزا می گرفتند که اینها می‌خواهند دعوا کنند. یعنی این ذهنیت وجود داشت و البته این انتقاد ها هیچ گاه بروز خارجی نداشت چون اعتقاد این بود که در آن برهه سخت تاریخی حداقل رخت‌های چرکمان را نباید روی بند ایوان پهن کنیم که همه ببینند. اما پس از جنگ به‌خصوص پس از فوت امام فعالیت سیاسی و اجتماعی‌ ما بیشتر در جهت انجام اهدافی که انقلاب به خاطر آن صورت گرفته بود حرکت کرد، حفظ کرامت انسان ها، عدالت، امکان رشد برای همه آدم‌ها از اهداف انقلاب ما بود که هنوز هم برای همه مقدس است و این موضوعات مهم محور تصمیم‌گیری‌های ما شد. درواقع بعد از جنگ اتفاقی که افتاد این بود که یک‌سری تغییر و تحول کلی در جامعه پیش آمد. دوره سازندگی، بازسازی و... که حداقل برای ما و خیلی از جوان‌ها که رزمنده بودند محیط ناآشنایی بود. از این رو نقدها یک مقدار جنبه علنی‌تر هم پیدا کرد. نسبت به عملکرد دولت و نسبت به کارهایی که داشت انجام می‌شد تحرکات بیشتری داشتیم تا مبادا با اهداف اولیه سازگار نباشد. تا آن زمان فعالیت انتخاباتی ما صرفا دعوت تمامی اقشار برای گرم کردن فضای انتخاباتی کشور بود اما از یک زمانی به بعد یعنی از سال 76 که بحث ریاست‌جمهوری آقای خاتمی مطرح می شود جامعه اسلامی دندان پزشکان نیز با تمام امکاناتش به میدان می آید و نتیجه این گونه فعالیت ها از طرف گروه های مختلف این شد که بیشتر دندان پزشکان و پزشکان کشور به آقای خاتمی رای دادند. در دوره اصلاحات و بر اساس تقسیم بندی های صورت گرفته مبنی بر اینکه عده ایی اصول گرا و عده ایی اصلاح طلب هستند جامعه اسلامی دندانپزشکی همراهی با اصلاح طلبان را در پیش گرفت. جامعه اسلامی خود را در خانه احزاب نیز بروز داد که همیشه رای نمایندگان جامعه اسلامی رای اصلاح‌طلبان بود.   دکتر آخوندی: در طبقه‌بندی‌های جامعه ازسال 76 به بعد جامعه اسلامی در زمره گروه های اصلاح طلبان قرار گرفت اما در درون خود جامعه اوضاع تغییر چندانی نکرد. شاید حتی بعضی از اعضای جامعه پست‌هایی در دولت اصلاحات نیز داشتند اما جامعه اسلامی منتقد همان همراهان خود نیز بود، یعنی خود را سانسور نکرد و این به نظر من یک نکته قوت بود در عین حال که شاید مدیری از اعضای جامعه اسلامی این انتظار را داشت که مورد حمایت قرار گیرد درحالی که این طور نشد و درواقع خود را دچار سانسور نکرد و تلاشش بر این بود که اعضا و عملکرد خود را در جایگاه مختلف نقد کند که از دید من این نقطه نقطه قوت است .   و دراین دو سال اکثر تشکل‌های سیاسی – صنفی متاثراز فضای کلی کشور شدند یعنی یا فعالیتشان کم یا تعطیل شد. جامعه اسلامی هم تحت تاثیر قرار گرفت؟   دکتر آشفته: درواقع جامعه اسلامی مثل همه تشکل‌هایی که به عنوان اصلاح‌طلب دلسوز کشور هستند و فعالیت می کنند متاثر از اتفاقات پیش آمده شد،منتهی مسیری را جامعه اسلامی از سال‌ها قبل حتی به نوعی قبل از 76 یعنی حدود سال 70 در پیش گرفت و آن این بود که باید حرف همه را شنید از این رو بر اساس برنامه ریزی در جامعه اسلامی سعی کردیم که صدای همه جریان‌ها را بشنویم. در تشکل‌های دیگر این کار یک‌مقدار عجیب به‌نظر می‌رسید. ما درحالی که از آقای بهزاد نبوی دعوت می‌کردیم که از آقای مرتضی نبوی هم برای جلسه دعوت می‌کردیم. اگر از آقای خاتمی زمانیکه در کتابخانه ملی بودند دعوت می‌کردیم از آقای ناطق نوری هم دعوت می‌کردیم که در جلسه بیایند و نظرات خود را بدهند. تقریبا هم سعی می‌کردیم یکی در میان این کار انجام شود .   دکتر بقایی: در این دو سال نیز ما سعی کردیم همان رویه را ادامه دهیم یعنی از آدم‌هایی که به شدت در خصوص انتخابات موضع دفاعی داشتند و ادعا می کردند که هیچ‌گونه اشکالی در انتخابات نبوده است تا آدم‌هایی که اعتقادشان این بوده که در انتخابات تقلب شده است دعوت می‌کردیم تا در جلسات حضور یابند ما سعی کردیم که نظرات هر دو گروه را داشته باشیم و یکی از عوامل باقی‌ماندن سیستم این است که ما حتی بعد از انتخابات نیز این رویه را ترک نکردیم.   اگر مملکت قرار است رشد بکند احتیاج به احزاب، سازمان‌ها و گروه‌ها دارد که بتوانند فعالیت کنند و اگر یک سیستمی نقد نشود حتی اگر بهترین سیستم هم باشد دچار اضمحلال می شود که جامعه اسلامی هیچ گاه این گونه نبوده که خود را مبرا از خطا بداند. بنده از فرصت استفاده نموده و از همکاران دندانپزشک می خواهم که ما را از نقد خود بر عملکرد جامعه اسلامی دندانپزشکان محروم ننمایند.

بایگانی مطالب:

بیانیه انجمن اسلامی جامعه پزشکی ایران پیرامون انتخابات سازمان نظام پزشکی کشور
نامه سرگشاده به دکتر شهاب الدین صدر
مصاحبه سه عضو جامعه اسلامی دندان پزشکان
بیانیه انجمن ایمپلنتولوژی ایران
بیانیه ششمین همایش دندان‌پزشکی نیروهای مسلح
بیانیه جامعه اسلامی دندانپزشکان پیرامون عملکرد وزارت بهداشت
بیانیه جامعه اسلامی دندانپزشکان پیرامون انتخابات انجمن دندانپزشکی ایران