سابقه و هدف: بیماران شبیه‌سازی شده نقش مهمی در آموزش‌های پزشکی داشته، به نظر می‌رسد بتوان از آن ها برای بهبود مهارت‌های مشاوره‌ای گوناگون نظیر ترک سیگار نیز استفاده کرد. علیرغم اینکه برخی تحقیقات منافع این روش در ارتقای آموزش‌های مرتبط با مشاوره‌های ترک سیگار را مورد تأکید قرار داده‌اند، هنوز جنبه‌های مثبت آن دقیقا شناسایی نشده است. تحقیق حاضر با هدف تعیین اثر آموزش در مشاوره ترک سیگار از طریق بیمار شبیه‌سازی شده بر روی اعتماد به نفس و مهارت دانشجویان سال آخر دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در سال تحصیلی 90-1389 انجام گردید.

 مواد و روشها: در یک کارآزمایی نیمه تجربی شاهددار، 28 دانشجوی ترم 11 (گروه کنترل) و 39 دانشجوی ترم 12 (گروه آزمون) انتخاب و میزان اعتماد به نفس و مهارت‌های آنان در ارائه مشاوره‌های ترک سیگار در ابتدا از طریق پرسشنامه ارزیابی شد. سپس، آموزش مشاوره ترک سیگار از طریق بیمار شبیه‌سازی شده و بر اساس دستورالعمل مبتنی بر شواهد 5A’s & 5R’s تنها در گروه آزمون ارائه گردید. دانشجویان دو گروه در انتهای تحقیق نیز با همان‌ معیارهای اولیه ارزیابی شده، تغییرات اعتماد به نفس و مهارت‌های دو گروه با آزمون‌های Student t و آنالیز کوواریانس (ANCOVA) بررسی شد.

 یافته‌ها: میانگین امتیاز مهارت افراد در گروه آزمون ، پیش و پس از آموزش برابر 10/5 و 05/13 به دست آمد، در حالی که این مقادیر در گروه کنترل برابر 14/5 و 25/5 بود. همچنین، میانگین امتیاز اعتماد به نفس افراد گروه آزمایش در پیش و پس از آموزش معادل 19/43 و 13/47 بوده و همزمان، این مقادیر در گروه کنترل برابر 75/43 و 32/43 برآورد شد. تفاوت معنی‌داری بین افراد دو گروه از نظر میزان افزایش نمرات اعتماد به نفس (001/0p<) و مهارت (001/0p<) دیده شده و بعد از تعدیل اثر متغیرهای سن، جنسیت، وضعیت تاهل یا مهارت و اعتماد به نفس زمان پایه، آنالیز کوواریانس نیز نشان داد آموزش از طریق بیمار شبیه‌سازی شده اثر آماری معنی‌داری بر امتیاز مهارت و اعتماد به نفس نهایی دانشجویان داشته است ( در هر دو مورد: 001/0p<).

 نتیجه‌گیری: بر اساس نتایج تحقیق، آموزش مشاوره ترک سیگار از طریق بیمار شبیه‌سازی شده توانسته بود منجر به بهبود مهارت‌های مشاوره‌ ترک سیگار و افزایش اعتماد به نفس دانشجویان در مقایسه با افراد بدون آموزش گردد.

 منبع: مجله دانشکده دندانپزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی