جشنواره سال 1384: نفرات برتر مقاله پژوهشی جراحی دهان و فک و صورت
نفرات برتر مقاله پژوهشی جراحی دهان و فک و صورت
.
مقاله پژوهشی برتر جراحی دهان و فک و صورت
ارزیابی بافتی و هیستومورفومتری استخوان سازی القا شده با استفاده از ترکیب اکتا کلسیم فسفات و ژلاتین ماده زمینه ای استخوان در ضایعات استخوان پاریتال موش صحرایی
نویسندگان : دکتر فریدون سرگلزائی – دکتر علیقلی سبحانی – دکتر بهروز نیک نفس – دکتر شبیر احمد سارانی- غلامحسین سرگزی – دکتر عبداله سبحانی
چکیده
برای بهبود ترمیم استخوان از روشهای مختلفی از جمله کاربرد ژلاتین ماتریکس استخوانی ( BMG ) استفاده می شود .
مطالعه حاضر با هدف ارزیابی روند القای استخوان سازی و تعیین حجم استخوان جدید پس از کاشت اکتاکلسیم فسفات ( OCP ) و ژلاتین ماده زمینه ای استخوان ( BMG ) به تنهایی و یا در حالت ترکیب با یکدیگر در محل ضایعات استخوانهای پهن موش صحرایی انجام شد . در این مطالعه تجربی ، 100 سر موش صحرایی جوان بالغ (5-6 هفته ای) با وزن متوسط 120-150 گرم از جنس نر و از نژاد Sprague Dawley مورد بررسی قرار گرفتند . نمونه ها به طور تصادفی به گروههای مورد ( OCP/BMG,BMG,OCP ) و شاهد تقسیم شدند . در گروههای آزمایشی ، ضایعه ای به قطر 5 میلی متر بر روی استخوان پاریتال ایجاد شد و مقدار 5 میلی گرم OCP و BMG به تنهایی و یا حالت ترکیب OCP/BMG (به نسبت 1:4 ) در محل ضایعه کشت داده شد . در گروه شاهد از هیچ ماده ای استفاده نشد . به منظور بررسی روند القای استخوان سازی و اندازه گیری حجم استخوان جدید ، 5 ،7 ، 14 ، 21 و 56 روز پس از کاشت ، نمونه برداری انجام شد . پس از آماده سازی بافتی نمونه ها ، تهیه مقاطع و رنگ آمیزی آنها با استفاده از هماتوکسیلین – ائوزین ( H & E ) و آلسین بلو، درصد حجمی استخوان جدید ساخته شده در تمامی گروهها به وسیله میکروسکوپ نوری و عدسی چشمی مدرج و نیز روش هیستومورفومتری، مورد بررسی و سنجش قرار گرفت . جهت آنالیز داده ها از آزمون ANOVA و DUNCAN استفاده شد.
روند القای استخوان سازی در گروههای آزمایشی (مورد) 5-14 روز پس از کاشت آغاز شد . در طی روزهای بعد ، ضمن افزایش تدریجی حجم استخوان جدید ، با ظهور حفره های مغز استخوان و تشکیل مغز استخوان خون ساز ، استخوان جدید از تکامل بیشتری برخوردار شد و همزمان مواد کاشته شده نیز به مرور جذب شدند . در گروه شاهد ، 56 روز پس از عمل ، محل ضایعه به وسیله بافت همبند متراکم ، اشغال شد و جزایر کوچکی از استخوان جدید در مجاورت و چسبیده به حاشیه ضایعه و استخوان میزبان مشاهده گردید . طبق نتایج حاصل از مطالعه هیستومورفومتری ، بیشترین میانگین حجم استخوان جدید ساخته شده مربوط به گروه آزمایشی OCP/BMG بود؛ پس از آن گروههای آزمایشی OCP و BMG دارای بیشترین و گروه شاهد دارای کمترین حجم استخوان جدید بودند . حجم استخوان جدید در تمامی گروههای آزمایشی نسبت به گروه شاهد از افزایش معنی دار آماری برخوردار بود (05/0 P< ) .
ترکیب OCP/BMG در تمایز سلولهای استئوبلاست ، القای استخوان سازی و در نهایت استخوان سازی جدید از قدرت بیشتری برخوردار می باشد ؛ به نظر می رسد استفاده از ترکیب این دو ماده می تواند در ترمیم نقائص استخوانی جمجمه مفید واقع گردد .