زمینه و هدف :

بزاق نقش بارزی در حفظ سلامتی حفره دهان دارد. کاهش بزاق به دنبال پرتو درمانی سر و گردن می‌تواند تغییراتی در خصوصیات بیوشیمیایی بزاق ایجاد کند. هدف ازاین مطالعه، مقایسه خصوصیات بزاق قبل و بعد ازپرتو درمانی در 18 بیمار می‌باشد.

  روش بررسی:

در این مطالعه نیمه تجربی 18 بیمار مبتلا به انواع سرطان سر و گردن شامل 13مرد و پنج زن از لحاظ میزان جریان بزاق، ظرفیت بافری و غلظت آمیلاز، پروتئین IgM ٬ IgA ٬ IgG و آلبومین بزاق قبل و دو هفته بعد از پرتو درمانی ارزیابی شدند. روش ارزیابی آزمایشگاهی به ترتیب با استفاده از test Schirmer - Phmeter – بیورت -توربیدومتری و اسپکتروفتومتری بود. علائم دهانی ناشی از پرتو درمانی شامل (خشکی دهان، از دست رفتن حس چشایی مشکل در بلع، غذا خوردن و مشکلات تکلم) با توجه به شکایت بیماران ثبت شد. جهت تحلیل یافته‌ها از آماره ی pair t-test استفاده گردید.

  یافته‌ها:

تغییرات معنی‌داری در میزان جریان بزاق (8/7 ± 27/28 در مقابل (24/12 ± 94/10) میلی‌متر در پنج دقیقه، ظرفیت بافری (68/0 ± 47/6 در مقابل 52/0 ± 06/5)، آمیلاز (9/707 ± 5/2536 در مقابل 5/343 ± 23/1053) واحد بین المللی در لیتر و غلظت IgM (8/1 ± 87/0 در مقابل 07/0 ± 04/0) میلی‌گرم در دسی لیتر قبل و بعد از پرتو درمانی دیده شد. تغییر معنی‌داری در میزان IgG ، IgA ، Total protein و آلبومین دیده نشد. از لحاظ بالینی خشکی دهان، از دست رفتن حس چشایی مشکل در بلع و غذا خوردن و مشکلات تکلم به ترتیب در (100%, 100% ,3/83% و 7/16%) از بیماران دیده شد.

  نتیجه‌گیری:

 بر پایه نتایج این مطالعه پرتو درمانی سر و گردن موجب کاهش جریان بزاق، قدرت بافری و غلظت آمیلاز و IgM می‌شود.

منبع: مجله دندانپزشکی جامعه اسلامی دندانپزشکان

 متن کامل