مقدمه: آملوبلاستوما، تومور خوشخیم اپیتلیالی با رفتار تهاجی بالینی نسبت به ادنتوژنیک کراتوسیست و کیست فولیکولار است. هدف مطالعه حاضر تعیین و ارزیابی ویژگیهای هیستومورفومتری عروق خونی در نواحی مجاور و دور از اپیتلیوم ادنتوژنیک و آرایش آنها بر رفتار تهاجمی بالینی ضایعات فوق بود.
مواد و روشها: در این مطالعه توصیفی، 45 بلوک پارافینه از ضایعات ادنتوژنیک مذکور انتخاب شد و رنگآمیزی ایمونوهیستوشیمی با نشانگر CD34 انجام شد. از 3 فیلد میکروسکوپی در هر اسلاید که دارای تراکم عروق خونی بیشتر بود، در نواحی مجاور و دور از اپی تلیوم ادنتوژنیک توسط دوربین متصل به میکروسکوپ با بزرگنمایی 40 برابر، عکسبرداری شد، سپس با نرمافزار Plus2 Motic متصل به میکروسکوپ، قطر داخلی، خارجی، سطح مقطع و ضخامت دیواره عروق خونی تعیین گردید. همچنین آرایش عروق خونی در ضایعات مذکور تعیین و نتایج با آنالیز آماری ANOVA, t -test, Multiple Comparison Test تجزیه و تحلیل شد.
یافتهها: قطر خارجی، قطر داخلی، سطح مقطع عروق خونی در نواحی دور از اپی تلیوم ادنتوژنیک به ترتیب درآملوبلاستوما بیشتر از کراتوسیست (001/0 P < ) و کیست فولیکولار (001/0= P ) بود؛ اما در ضخامت دیواره عروق خونی در نواحی دور از اپی تلیوم ادنتوژنیک در سه ضایعه فوق اختلاف آماری معنیداری دیده نشد (05/0= P ). اختلاف آماری معنیداری در ارتباط با قطر خارجی (8/0= P )، داخلی (8/0= P )، سطح مقطع (6/0= P ) و ضخامت دیواره عروق خونی (4/0= P ) در نواحی مجاور اپی تلیوم ادنتوژنیک در سه ضایعه فوق مشاهده نشد. آرایش عروق خونی در آملوبلاستوما Circumferential و در کراتوسیست و کیست فولیکولار، Directional بود.
نتیجهگیری: به نظر میرسد که ویژگیهای مورفومتری عروق خونی (قطر داخلی، خارجی و سطح مقطع) در نواحی دور از اپیتلیوم ادنتوژنیک و نوع آرایش عروق خونی بر رفتار تهاجمی بالینی آملوبلاستوما نسبت به کراتوسیست و کیست فولیکولار مؤثر باشد.